ლაქტოზას აუტანლობისას ორგანიზმი სრულად ვერ ინელებს რძეში არსებულ შაქარს - ლაქტოზას. შედეგად, რძის პროდუქტების მიღებისას, ვითარდება სიმპტომები, როგორიცაა დიარეა და მეტეორიზმი.
ლაქტოზის აუტანლობა, ჩვეულებრივ უვნებელია, მაგრამ მისი სიმპტომები შეიძლება იყოს ძალიან არასასიამოვნო.
წვრილ ნაწლავში წარმოქმნილი ფერმენტის ძალიან მცირე რაოდენობა (ლაქტაზა) პასუხისმგებელია ლაქტოზას აუტანლობაზე. შეიძლება გქონდეთ ლაქტაზას დაბალი დონე და მაინც შეძლოთ რძის პროდუქტების მონელება. თუმცა, თუ მისი დონე ძალიან დაბალია, ვითარდება ლაქტოზას აუტანლობა, რაც იწვევს უსიამოვნო სიმპტომებს რძის პროდუქტების მიღების შემდეგ.
სიმპტომები
ლაქტოზას აუტანლობის ნიშნები და სიმპტომები ჩვეულებრივ იწყება ლაქტოზას შემცველი საკვების მიღების შემდეგ, 30 წუთიდან - ორ საათამდე.
საერთო ნიშნები და სიმპტომებია:
- დიარეა
- გულისრევა
- Მუცლის ტკივილი, სპაზმი
- შებერილობა
- გაზები
როდის მივმართოთ ექიმს
აუცილებლად გაიარეთ ექიმთან კონსულტაცია, თუ ხშირად გაქვთ ლაქტოზას აუტანლობის სიმპტომები, რძის პროდუქტების მიღების შემდეგ. განსაკუთრებით, თუ არ იღებთ საკმარისი რაოდენობით კალციუმს.
დიაგნოსტირება
ექიმმა შესაძლოა ეჭვი შეიტანოს ლაქტოზას აუტანლობაზე, სიმპტომებისა და კვებაში რძის პროდუქტების რაოდენობის შემცირებაზე დაყრდნობით.
ექიმს შეუძლია დაადასტუროს დიაგნოზი ლაქტოზის ტოლერანტობის ტესტის ჩატარებით:
- ლაქტოზას მაღალი დონის შემცველობის სითხის მიღებიდან, ორი საათის შემდეგ, აიღებთ სისხლის ანალიზს, სისხლში გლუკოზის რაოდენობის დასადგენად. თუ გლუკოზის დონე არ მოიმატებს, ეს ნიშნავს, რომ თქვენი ორგანიზმი სათანადოდ არ ითვისებს ლაქტოზას.
მკურნალობა
მკურნალობამ შესაძლოა აღადგინოს ორგანიზმში ლაქტოზას მონელების უნარი, თუმცა ამ პროცესს თვეები დასჭირდეს. ასევე, შეიძლება აირიდოთ ლაქტოზას აუტანლობის დისკომფორტი დაბალი ლაქტოზის დიეტის დაცვით.
კვებაში ლაქტოზის რაოდენობის შესამცირებლად:
- შეზღუდეთ რძე და სხვა რძის პროდუქტების მიღება
- მიირთვით ლაქტოზის მცირე შემცველობის მქონე ნაყინი და რძე
- რძეში დაამატეთ თხევადი, ან ფხვნილის სახის ლაქტაზას ფერმენტი ლაქტოზის დასაშლელად
შეგიძლიათ წინასწარ განსაზღვროთ თქვენი სხეულის რეაქცია ლაქტოზას შემცველ საკვებზე და დაადგინოთ, თუ რა რაოდენობით ლაქტოზის შემცველი პროდუქტი შეგიძლიათ მიიღოთ დისკომფორტის გარეშე.
იკვებეთ სწორად
რძის პროდუქტების შემცირება არ ნიშნავს იმას, რომ არ შეგიძლიათ მიიღოთ საკმარისი რაოდენობის კალციუმი.
კალციუმი გვხვდება ბევრ სხვა საკვებში, როგორიცაა:
- ბროკოლი და ფოთლოვანი, მწვანე ბოსტნეული
- კალციუმით გამდიდრებული პროდუქტები, როგორიცაა მარცვლეული და წვენები
- დაკონსერვებული ორაგული, ან სარდინი
- რძის შემცვლელები, როგორიცაა სოიოს რძე, ბრინჯის რძე
- ფორთოხალი
- ნუში, ბრაზილიური თხილი და ხმელი ლობიო
ასევე დარწმუნდით, რომ იღებთ საკმარის ვიტამინ D-ს. კვერცხი, ღვიძლი და იოგურტი შეიცავს D ვიტამინს. ასევე, ორგანიზმი წარმოქმნის D ვიტამინს მზეზე ყოფნისას.
გაესაუბრეთ ექიმს D ვიტამინისა და კალციუმის დანამატების მიღების შესახებ.
შეზღუდეთ რძის პროდუქტების მიღება
ლაქტოზას აუტანლობის სიმპტომების შესამცირებლად თქვენი კვების შეცვლის გზები მოიცავს:
- რძის პროდუქტების მცირე პორციების შერჩევა. Მიიღეთ რძე მცირე პორციით - 118 მილილიტრი ერთ ჯერზე. რაც უფრო მცირეა პორცია, მით ნაკლებია კუჭ-ნაწლავის პრობლემების გამოწვევის ალბათობა.
- მიიღეთ რძე სხვა საკვებთან ერთად. ეს ანელებს საჭმლის მონელების პროცესს და შეიძლება შეამციროს ლაქტოზას აუტანლობის სიმპტომები.
- ექსპერიმენტები რძის პროდუქტების ასორტიმენტზე. ყველა რძის პროდუქტს არ აქვს ლაქტოზა ერთნაირი რაოდენობით. მაგალითად, მძიმე ყველი, როგორიცაა შვეიცარიული, ან ჩედარი, შეიცავს მცირე რაოდენობით ლაქტოზას და, როგორც წესი, არ იწვევს სიმპტომებს.
ნაყინი და რძე შეიცავს ყველაზე მეტ ლაქტოზას, მაგრამ მაღალი ცხიმის შემცველობამ ნაყინში, შეიძლება მოგცეთ საშუალება მიირთვათ ის სიმპტომების გარეშე.
- ლაქტოზას შემცირებული დოზის, ან ულაქტოზო პროდუქტების ყიდვა. ამ პროდუქტების ნახვა შეგიძლიათ უმეტეს სუპერმარკეტებში რძის პროდუქტების განყოფილებაში.
- ლაქტაზას ფერმენტის ტაბლეტების, ან წვეთების გამოყენება. ურეცეპტოდ გაცემული ტაბლეტები, ან წვეთები, რომლებიც შეიცავს ლაქტაზას ფერმენტს, შეიძლება დაგეხმაროთ რძის პროდუქტების მონელებაში. ტაბლეტების მიღება შეგიძლიათ ჭამის წინ. თუმცა, ეს ტაბლეტები, არ ეხმარება ყველას, ვისაც აქვს ლაქტოზას აუტანლობა.
მოემზადეთ ექიმთან კონსულტაციისთვის
დაიწყეთ ოჯახის ექიმთან ვიზიტით, თუ გაქვთ სიმპტომები და ვარაუდობთ, რომ შესაძლოა გქონდეთ ლაქტოზას აუტანლობა.
გაგაცნობთ ინფორმაციას, რომელიც დაგეხმარებათ ექიმთან ვიზიტისთვის მომზადებაში.
Რა შეგიძლიათ გააკეთოთ
შეხვედრისას აუცილებლად იკითხეთ, არის თუ არა რაიმე, რისი გაკეთებაც წინასწარ გჭირდებათ, მაგალითად, კვების შეზღუდვა.
გააკეთეთ სია:
- სიმპტომები, მათ შორის ნებისმიერი, რომელიც შეიძლება არ იყოს დაკავშირებული იმ მიზეზთან, რისთვისაც დანიშნეთ შეხვედრა
- ყველა მედიკამენტი, ვიტამინები, თუ სხვა დანამატები, რომლებსაც იღებთ, დოზების ჩათვლით
- კითხვები, რომლებიც უნდა დაუსვათ ექიმს
კითხვები ლაქტოზას აუტანლობის შესახებ შეიძლება მოიცავდეს:
- არის თუ არა ჩემი სიმპტომების სხვა შესაძლო მიზეზები ლაქტოზას აუტანლობის გარდა?
- რა ტესტები მჭირდება?
- როგორია მკურნალობის გზები?
- უნდა შევწყვიტო ყველა რძის პროდუქტის მიღება?
- როგორ დავრწმუნდე, რომ საკმარისად ვიღებ კალციუმს?
- უნდა მივმართო დიეტოლოგს?
- მაქვს სხვა ჯანმრთელობის მდგომარეობა. როგორ შემიძლია საუკეთესოდ ვმართო ეს პირობები ერთად?
თვალყური ადევნეთ რძის პროდუქტების ყოველდღიურად მიღებულ პორციებს, მათ შორის რძეს, ნაყინს, იოგურტს და ხაჭოს.
აცნობეთ ექიმს, თუ რომელი რძის პროდუქტი, რა რაოდენობით გაძლევთ სიმპტომებს. ეს ინფორმაცია დაეხმარება ექიმს დიაგნოზის დადგენაში.
თუ ფიქრობთ, რომ შესაძლოა გქონდეთ ლაქტოზას აუტანლობა, შეეცადეთ მაქსიმალურად შეამციროთ რძის პროდუქტების მიღება რამდენიმე დღის განმავლობაში, რათა ნახოთ, შემსუბუქდება თუ არა სიმპტომები. აცნობეთ ექიმს, თუ სიმპტომები გაუმჯობესდა იმ დღეებში, როდესაც რძის პროდუქტებს არ იღებთ.
