ინსულტი

ინსულტი არის სიცოცხლისთვის საშიში სერიოზული სამედიცინო მდგომარეობა, როდესაც ხდება თავის ტვინის ნაწილისთვის სისხლის მიწოდების შეწყვეტა. ინსულტის დროს აუცილებელია სასწრაფო სამედიცინო დახმარება და დაუყოვნებელი მკურნალობა. რაც უფრო ადრე მოხდება რეაგირება - დაზიანება და შემდგომი გამოსავალიც ნაკლები იქნება.

ინსულტის გამომწვევი მიზეზები და ტიპები 

ინსულტის განვითარების ორი ძირითადი მიზეზი არსებობს: დაბლოკილი არტერია (იშემიური ინსულტი) ან სისხლძარღვის გაჟონვა ან გასკდომა (ჰემორაგიული ინსულტი). ასევე შეიძლება შეგვხვდეს თავის ტვინის სისხლის მიმოქცევის მხოლოდ დროებითი დარღვევა, რომელიც ცნობილია როგორც გარდამავალი იშემიური შეტევა (TIA), რომელიც არ იწვევს ხანგრძლივ სიმპტომებს.

იშემიური ინსულტი - ეს არის ინსულტის ყველაზე გავრცელებული ტიპი (87%). ის ვითარდება მაშინ, როდესაც სისხლძარღვები ვიწროვდება ან იბლოკება, რაც იწვევს სისხლის ნაკადის მკვეთრ შემცირებას (იშემია). დაბლოკილი ან შევიწროებული სისხლძარღვების არსებობა გამოწვეულია ცხიმოვანი დეპოზიტებით, რომლებიც გროვდება მათ კედელში, თრომბებით ან სხვა ნარჩენებით.

ჰემორაგიული ინსულტი – ვითარდება მაშინ, როდესაც ხდება სისხლძარღვის გაჟონვა ან გასკდომა, რაც შედეგია წარსულში ჩამოყალიბებული ანევრიზმის (კედლის მინიმუმ 1,5-ჯერ გათხელება) ან არტერიო-ვენოზური მალფორმაციისა. 

გარდამავალი იშემიური შეტევა (TIA) - ზოგჯერ ცნობილი როგორც მინი ინსულტი - არის იშემიური ინსულტის მსგავსი გარდამავალი პროცესი. TIA არ იწვევს ხანგრძლივ დაზიანებას. TIA გამოწვეულია თავის ტვინის ნაწილის სისხლის მიწოდების დროებითი შემცირებით, რომელიც შეიძლება გაგრძელდეს არაუმეტეს ხუთი წუთისა.

ინსულტის რისკ-ფაქტორებს მიეკუთვნება : 

• მაღალი არტერიული წნევა
• მწეველობა ან პასიური მწეველობა
• მაღალი ქოლესტერინის დონე სისხლში
• დიაბეტი
• ობსტრუქციული ძილის აპნეა (ხვრინვა)
• კარდიოვასკულარული დაავადებები – გულის მანკები, გულის უკმარისობა, არითმია
• ოჯახური წინასწარგანწყობა

ასევე არსებობს კვლევები კონტრაცეპტივების მიღებასთან დაკავშირებით, რომლებიც ევროპის გარკვეულ ქვეყნებში უკვე აიკრძალა, რადგან ისინი იწვევდნენ ახალგაზრდა გოგონებში ინსულტის განვითარებას. ასევე ესტროგების შემცველი ჰორმონოთერაპიები მნიშვნელოვანი რისკ-ფაქტორია. 

ინსულტის სიმპტომები

მნიშვნელოვანია ვიცოდეთ ინსულტის ნიშნები, რათა შევძლოთ ინსულტის დროული ამოცნობა და სასწრაფო დახმარების გამოძახება, რათა მოხდეს დროული ჩარევა. ინსულტის სიმპტომებია : 

• მეტყველების გართულება და არაადექვატური პასუხი კითხვებზე
• პარალიზი, სისუსტე ან მგრძნობელობის ცალმხრივი დაქვეითება სახის არეში, ზედა ან ქვედა კიდურში.
• მხედველობის ცალმხრივი დაქვეითება
• თავის ტკივილი
• სიარულის გაძნელება
• ენის გამოყოფის დროს ის იხრება ერთ-ერთ მხარეს

ინსულტის შემდგომი გამოჯანმრთელება

რეაბილიტაციის პროცესი ინსულტის შემდგომ პერიოდში საკმაოდ რთული და კომპლექსურია, ის დამოკიდებულია სხეულის დაზიანების არეალზე და თავის ტვინის ქსოვილების ჩართულობაზე. თუკი დაზიანება მოხდა მარცხენა მხარეს, ნარჩენი პრობლემები აისახება სხეულის მარჯვენა მხარეს და პირიქით. თქვენს რეაბილიტაციის პროცესში ჩართულობა შესაძლოა მოხდეს ერთდროულად სხვადასხვა სპეციალისტების მიერ, ესენი არიან: 

• ნევროლოგი
• რეაბილიტოლოგი
• დიეტოლოგი
• ფიზიოთერაპევტი
• მეტყველების სპეციალისტი – ლოგოპედი
• ფსიქოლოგი ან ფსიქიატრი

რეაბილიტაციის პროცესი მოითხოვს დიდ მოთმინებას და მონდომებას, რაც ხშირად კარგ გამოსავალს იძლევა.