გაციებული ვარ, გრიპი მაქვსო, რამდენჯერ გითქვამს? მეც, უამრავჯერ. არადა, რამდენჯერაც ვიტყვი, იმდენჯერ მახსენდება, რომ სამედიცინო თვალით თუ შევხედავთ, სრულ სისულელეს ვამბობ. გრიპი და გაციება ორი სრულიად სხვადასხვა დაავადებაა. არადა, ამ ორ ტერმინს ყველა სინონიმებად ვიყენებთ. ჰო, საერთოც ბევრი აქვთ, მაგრამ რა ვქნა, სხვადასხვა დაავადებაა.

გრიპიც ვირუსია და გაციებაც?

ორივე ვირუსული დაავადებაა. გრიპს გრიპის ვირუსი იწვევს, გაციებას კი, მგონი, ყველა მოცლილი ვირუსი, რომელსაც არ „ეზარება“. სადღაც 200 სხვადასხვა „გამციებელი“ ვირუსია დათვლილი. ყველაზე ხშირი და მსუბუქი რინოვირუსია (თავსართი რინო ცხვირს აღნიშნავს და ალბათ ის იგულისხმება, რომ გაციებას ხშირი წმენდისგან გაწითლებული ცხვირი ახასიათებს).

და ამ რომელიმე ვირუსის ორგანიზმში მოხვედრის გარეშე ვერ „გაცივდები“, სულ რომ გაიყინო. იმიტომ რომ გაციება კი ტემპერატურული სიტყვაა, მაგრამ - კიდევ ერთხელ - ვირუსული დაავადებაა.

მოკლედ, გრიპიც ვირუსულია და გადამდებია. გაციებაც ვირუსულია და გადამდებია.

გაციება მსუბუქი დაავადებაა. შეიძლება:

• გასრუტუნებს
• ერთჯერადი ცხვირსახოცების ცვლას ვერ აუდიხარ
• დაბალი სიცხეც გაქვს
• ძვლებში გამტვრევს
• აღარც ცხოვრების ხალისი გაქვს

მაგრამ გაციება მაინც მსუბუქი დაავადებაა. რამდენიმე დღეში ნებისმიერ ჯანმრთელ ორგანიზმში იმუნური სისტემა თავისით მოაგვარებს ამ ამბავს და შემოპარულ რინოვირუსს მოერევა. შესაბამისად, არ არსებობს არანაირი წამალი ან აცრა ამ ვირუსის წინააღმდეგ. მგონი, არც არავის უცდია გამოგონება. ან რა აზრი აქვს: ჩვეულებრივი გაციებისას, სანამ ექიმამდე მისვლას მოიფიქრებ, რომ წამალი გამოგიწეროს, სანამ ჩაეწერები, სანამ მიხვალ, სანამ დალევ და სანამ მოქმედებას დაიწყებს, მანამდე უკვე თავად ორგანიზმი მიხედავს გაციების ვირუსს და უკვე გამოჯანმრთელების გზაზე იქნები.

ერთადერთი წამალი შენი იმუნიტეტია და ორად ორი რამ, რაც შეგიძლია გააკეთო:

• მიიღო ბევრი სითხე
• დაისვენო და კარგად გამოიძინო.

საჭიროების შემთხვევაში არსებობს სიმპტომების შესამსუბუქებელი წამლებიც - ცხვირში ჩასაწვეთებელი იქნება ეს თუ გაციების საწინააღმდეგო ჩაი. თუმცა, ისიც გახსოვდეს, რომ ხშირად ეს სხვადასხვანაირი ჩაი ტკივილგამაყუჩებელს/სიცხის დამწევს - პარაცეტამოლს შეიცავს და მისი დღიური დოზის გადაჭარბება საშიშიცაა. შესაბამისად, აქაოდა ჩაიაო, მთლად ჟოლოს ჩაის მაგივრად ნუ დალევ ყველა გავლა-გამოვლაზე.

გრიპი საშიში დაავადებაა

გაციებისგან განსხვავებით, გრიპი საკმაოდ მძიმე და საშიში დაავადებაა. ახასიათებს ზემოთ ჩამოთვლილი გაციების სიმპტომები, თუმცა უფრო ძლიერად გამოხატული. ცხელება უფრო მაღალია, სისუსტე, ხველა, ყელის, თავის და კუნთების ტკივილიც უფრო ძლიერი. გაციებას არ მგონია, ოდესმე ვინმე მოეკლას, გრიპი კი სიკვდილით შეიძლება დასრულდეს, გართულების შემთხვევაში (გაგონილი გექნება ალბათ „ისპანკა“. ეს იყო სწორედ გრიპის, ანუ ინფლუენცას პანდემია 1918 წელს. მსოფლიოს მოსახლეობის მესამედს დაემართა და 20-50 მილიონი ადამიანი დაიღუპა). გართულებები ყოველთვის როდი იჩენს თავს და უმრავლეს შემთხვევაში ჯანმრთელი ორგანიზმი ამ დაავადების დაძლევას ახერხებს.

ამ ბლოგს თუ კითხულობ, ცხოვრებაში უკვე ერთხელ მაინც გექნება გადატანილი გრიპი, მაგრამ ცოცხლად და ჯანმრთელად გამოძვერი. თუმცაღა, გართულებების რისკი ბევრად მეტია მოსახლეობის ზოგ ჯგუფში:

• მოხუცებში
• ბავშვებში
• ორსულებში
• ქრონიკული დაავადებების მქონე ადამიანებში (დიაბეტი, ასთმა, გულის, ფილტვების, ღვიძლის, თირკმლის დაავადებები, აივ-ინფექცია/შიდსი).

გრიპის თავიდან აცილება შესაძლებელია

სწორედ იმიტომ, რომ გრიპი სრულიად ჯანმრთელ ადამიანშიც კი შეიძლება გართულდეს და ზემოთ ჩამოთვლილი ჯგუფებისთვის კიდევ უფრო საშიში გახდეს - მეცნიერებმა ძალიან მოინდომეს და დღეს გრიპის თავიდან აცილების საშუალებაც არსებობს და მისი მკურნალობისაც.

ზუსტად რა შეგვიძლია ვქნათ, რა არ უნდა ვქნათ არაფრის დიდებით და ეს აცრები საერთოდ რა მოიგონეს - ამაზე შემდეგ ნაწილში ვისაუბროთ დაწვრილებით.

ავტორი: ნია ხაჭაპურიძე