ახალი კორონავირუსით ინფიცირებულთა დიდ ნაწილში დაავადება მიმდინარეობს მსუბუქად და პაციენტს არ სჭირდება სპეციალური დახმარება, თუმცა COVID-19 საკმაოდ ვერაგი დაავადებაა და გართულების შემთხვევაში ვითარდება ფილტვის და სხვა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ორგანოების დაზიანება.
COVID-19 ინფექციის მართვის სახელმწიფო პროტოკოლის თანახმად აუცილებლად უნდა მიმართოთ ცხელების ცენტრს. თუ გაწუხებთ ქვემოთ ჩამოთვლილიდან ერთ-ერთი სიმპტომი მაინც:
COVID-19-ის შემთხვევების მკვეთრი მატების გამო ისარგებლეთ ექიმის დისტანციური, ვიდეო კონსულტაციით
ქვემოთ ჩამოთვლილია ხშირი სიმპტომები, რომლებიც ვლინდება COVID -19 ინფექცით დაავადების შემთხვევაში, თუმცა გაითვალისწინე, რომ მხოლოდ კლინიკური სურათით ამ დაავადების დიაგნოზის დასმა შეუძლებელია.
კორონავირუსი ძირითადად ადამიანიდან ადამიანზე გადადის წვეთოვანი გზით.
როდესაც დაავადებული ადამიანი ლაპარაკობს, ახველებს ან აცემინებს, მისი პირის და ცხვირის ღრუდან გამოფრქვეული უმცირესი წვეთები შეიცავენ ვირუსს. ეს წვეთები პირდაპირ შეიძლება მოხვდეს შენს ლორწოვან გარსზე - პირის ღრუ, ცხვირი ან თვალები და ვირუსი შეაღწევს ორგანიზმში, თუ შენ იმყოფები დაავადებულ ადამიანთან ორი მეტრზე ახლო მანძილზე. მეორე შესაძლო გზაა, როდესაც ვირუსის შემცველი წვეთები მოხვდება მყარ ზედაპირზე, შენ ხელით შეეხები ამ ზედაპირს და შემდეგ მალევე, ხელი დაბანის და სპირტიანი ხსნარით დამუშავების გარეშე დაბინძურებულ ხელით ვირუსს მოახვედრებ პირის ან ცხვირის ღრუს ლორწოვანში ან თვალებში.
საუბრის და ხველის დროს ინფიცირებული პირის ცხვირ-ხახიდან გამოყოფილი წვეთები დაახლოებით 2 მეტრზე ვრცელდება. ყველაზე შორს, როგორ გაირკვა, ვირუსი სიმღერის დროს ვრცელდება.
ხელების ჰიგიენა - დაიბანე ან დაიმუშავე ხელები სპირტიანი სადეზინფექციო ხსნარით ხშირად, ნუ მოიკიდებ დაბინძურებულ ხელს სახეზე
ფიზიკური დისტანცირება - მოერიდე ხალხმრავალ ადგილებს, დაიცავი დისტანცია, ნუ მიუახლოვდები სხვა პირებს 2 მეტრზე ახლოს, ნაცნობებს შეხვედრისას მიესალმე გადაკოცნის და ხელის ჩამორთმევის გარეშე
რესპირაციული ჰიგიენა - ხველების ან ცემინებისას აიფარე მოხრილი ხელის იდაყვის შიდა ზედაპირი პირზე და ცხვირზე, ან გამოიყენე ერთჯერადი ხელსახოცი, რომელსაც მაშინვე გადააგდებ. თუ გახველებს, გაცემინებს, ან სხვა რესპირაციული ტიპის ჩივილი გაქვს, გაიკეთე ნიღაბი სხვებთან კონტაქტისას.
ნიღბის ტარება: გაიკეთე ნიღაბი, როდესაც სხვებთან გიწევს დახურულ სივრცეში ყოფნა
თუ ფიქრობ, რომ შეიძლება COVID 19-ით იყო დაავადებული, დაურეკე შენს ოჯახის ექიმს. დაავადების და ეპიდემიოლოგიური ანამნეზის შეკრების შემდეგ ექიმი მოგცემს რჩევას, რომ დარჩე სახლში ან გამოიძახო სასწრაფო დახმარების ბრიგადა. ნუ მიხვალ კლინიკაში შენით, საჭიროების შემთხვევაში 112-ის სპეციალურად აღჭურვილი ბრიგადა მოგაკითხავს და გადაგიყვანს ცხელების ცენტრში.
დარჩი სახლში, იყავი უსაფრთხოდ, მოუფრთხილდი ახლობლებს
ჩვენს ქვეყანაში ყველა კოვიდ-ინფიცირებული პაციენტის მკურნალობს სტაციონარში, თუმცა მსოფლიოს ბევრ ქვეყანაში მსუბუქ შემთხვევებს ბინაზე მკურნალობენ. ჩამოთვლილი წესები სასარგებლოა არა მხოლოდ კორონავირუსით დაავადებული პაციენტების ბინაზე მოვლისათვის, არამედ ნებისმიერი ჰაერ-წვეთოვანი გზით გადამდები ინფექციის მქონე პაციენტის ბინაზე მოვლისას, რათა ოჯახის წევრები მაქსიმალურად დაცულები იყვნენ ინფიცირებისაგან.
სასურველია ავადმყოფობისას იყო იზოლირებულ ოთახში და გქონდეს საკუთარი სააბაზანო ოთახი, რომლითაც სხვები არ ისარგებლებენ, შეზღუდე კონტაქი ოჯახის წევრებთან, სასურველია, მომვლელი არ იყოს მაღალი რისკის ჯგუფიდან. საერთო სივრცეები, სადაც ხვდები ოჯახის წევრებთან ერთად, მუდმივად უნდა განიავდეს, სასურველია ჩართო ფენი ან ვენტილატორი თუ შესაძლებელია, ჰაერის ნაკადი ხელს უშლის ინფექციის შემცველი წვეთების გავრცელებას
თუ შესაძლებელია, საკვები მიიღე ცალკე ოთახში, ან სხვებისგან მოშორებით. მიირთვი მსუბუქი და ჯანსაღი საკვები. გქონდეს პერსონალური ჭურჭელი, ან გამოიყენე ერთჯერადი ჭურჭელი. ცალკე გარეცხე შენი ჭურჭელი თბილი წყლით და ჭურჭლის სარეცხი საშუალებით, გამოიყენე ხელთათმანი, რომელსაც დამთავრებისთანავე გაიხდი და გადააგდებ დაიბანე ხელები ხელთათმანების გახსნის შემდეგ და ჭურჭლის დაბინავების შემდეგ
მოერიდე საყოფაცხოვრებო ნივთების გაზიარებას ოჯახის წევრებთან. არ გამოიყენო საზიარო ტექნიკა, მაგალითად, კომპიუტერი ან ტელევიზორის პულტი, თუ გამოიყენებ, გაწმინდე სპირტიანი ხსნარით. გქონდეს საკუთარი პირსახოცი, ლოგინის თეთრეული და ბალიში, ქაღალდის ხელსახოცები, „პლედი“ და სხვა საყოფაცხოვრებო ნივთები
თუ ავად ხარ, გაიკეთე მჭირდრო ნიღაბი ყოველთვის, როდესაც ხარ ერთ სივრცეში სხვა ადამიანებთან ერთად, იქნება ეს სახლში, სამედიცინო დაწესებულებაში თუ ქუჩაში
ნიღაბი არ უნდა გაიკეთოს ორ წლამდე ბავშმა, პირმა, რომელსაც უჭირს სუნთქვა ან არ შეუძლია ნიღბის თვითონ მოხსნა.
თუ უვლი დაავადებულ პირს, გაიკეთე ნიღაბი, როდესაც ხარ მასთან ერთ ოთახში, ხშირად დაიბანე ხელები, არ მოიკიდო სხვადასხვა ზედაპირზე შეხების მერე ხელები სახეზე, ხშირად დაასუფთავე და გაუკეთე დეზინფექცია ზედაპირებს.
გამოიყენე ხელთათმანები ყველა ჯერზე, როდესაც ეხები ზედაპირებს, სადაც შეიძლება მოხვედრილიყო დაავადებულის შარდი, განავალი ან სხეულის სხვა გამონაყოფი, როგორიცაა ნერწყვი, ლორწო, ნეღებინები მასა.
დასუფთავება და დეზინფექცია
დაასუფთავე ხშირად შეხებადი ზედაპირები ყოველდღიურად. ეს არის მაგიდის ზედაპირები, ელექტრონიკა, კარების სახელურები და სხვა. წყლით და სარეცხი ხსნარით დასუფთავების შემდეგ გამოიყენე სადეზინფექციო სითხე.
თუ დაავადებული პირი იყენებს ცალკე აბაზანას, დაასუფთავეთ მხოლოდ საჭიროებისას, თუ სააბაზანო ოთახი საერთოა, დასუფთავება უნდა მოხდეს დაავადებული პირის მიერ ყოველი გამოყენების შემდეგ. სასურველია, თუ ჯანმრთელობის მდგომარეობა აძლევს საშუალებას, თავად ავადმყოფმა დაასუფთავოს გამოყენების შემდეგ.
სარეცხი
COVID 19 -ით დაავადებული პირის სარეცხი უნდა გაირეცხოს რაც შეიძლება მაღალ ტემპერატურაზე. თუ იყენებ სარეცხ მანქანას და შესაძლებელია მაღალი ტემპერატურის რეჟიმის გამოყენება, არ არის საჭირო დაავადებული და ჯანმრთელი ოჯახის წევრების სარეცხის ცალ-ცალკე გარეცხვა. გააშრე სარეცხი ბოლომდე, თუ შესაძლებელია, მაღალ ტემპერატურაზე. გამოიყენე ხელთათმანი და დაიცავი ხელის ჰიგიენა, დაავადებული პირის ნივთებთან შეხების შემდეგ გაიხადე ხელთათმანი და დაიბანე ხელი.
დააკვირდი შენს თავს და დაუყოვნებლივ დაუკავშირდი ექიმს თუ:
გარდა ამისა, დაურეკე ექიმს, თუ ატყობ, რომ მდგომარეობა გაგიუარესდა, ვეღარ აკეთებ ისეთ აქტივობას, რაც გუშინ ადვილად გასაკეთებელი იყო, მაგალითად, ვერ მიდიხარ აბაზანამდე დაღლის გარეშე, დაგეწყო ქოშინი/სუნთქვის უკმარისობა ჩვეულ ფიზიკურ აქტივობაზე ან გაგიუარესდა ქოშინი, საუბრისას გიჭირს წინადადების დამთავრება სუნთქვის უკმარისობის გამო, გაქვს ძალიან მაღალი ცხელება.
ამ ეტაპზე არსებული ინფორმაციის თანხმად, ნაკლებად სავარაუდოა, რომ კორონავირუსის გადადება საკვებით მოხდეს, თუმცა ამ მიმართულებით კვლევა გრძელდება.
ამ ეტაპზე წამალი, რომელიც აგაცილებს კორონავირუსულ ინფექციას, არ არსებობს. წამყვანი სამედიცინო კვლევითი ლაბორატორიები მუშაობენ კორონავირუსის ვაქცინის შექმნაზე და გამოცდაზე.
საკვებთი ბევრი წიწაკის ჩამატება არ დაგიცავს კორონავირუსისგან, ისევე, როგორც ნივრის ხშირი მიღება. დაიბანე ხელები ხშირად, დაიცავი სოციალური დისტანცირება, იყავი ჰიდრატირებული, ივარჯიშე, იკვებე ჯანსაღად - ეს ყველაზე კარგი დაცვაა ნებისმიერი ჰაერ-წევეთოვანი გზით გადამდები ინფექციისაგან.
ამ ეტაპზე არ არის დადასტურებული მონაცემები, რომ შინაური ცხოველები შეიძლება ახალი კორონავირუსის გადამტანები იყვნენ, თუმცა ჰიგიენის დაცვა ყოველთვის კარგი იდეაა. მოიქეცი ისე, როგორც იქცევი ადამიანებთან ურთიერთობისას - დისტანცია და ხელების ხშირი დაბანა. ცხოველისგან ადამიანის ინფიცირების რისკი ამჟამად განიხილება, როგორც ძლაიან დაბალი თუმცა აღწერილია ერთეული შემთხვევა, როდესაც ცხოველი დაავადებული ადამინისგან დაინფიცირდა.
კორონავირუსი უფრო ხანმოკლე პერიოდი ძლებს მაღალ ტემპერატურაზე და მაღალი ტენიანობის პირობებში, ვიდრე დაბალ ტემპერატურაზე და მშრალ ჰავაში, თუმცა კონკრეტული დრო ან კონკრეტული ტემპერატურა ჯერ-ჯერობით კვლევის ფაზაშია.
არსებული მონაცემებით კორონავირუსის გადაცემის გზაა ადამიანიდან ადამიანზე, მწერებით დაინფიცირების შემთხვევა აღწერილი არ არის.